Ο αυριανιστής ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ και ο ρόλος του

Ο Αυριανισμός είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται στην ελληνική πολιτική και δημοσιογραφική ιστορία για να περιγράψει μια συγκεκριμένη μορφή έντονα κομματικά στρατευμένης δημοσιογραφίας, που χαρακτηρίζεται από επιθετική ρητορική, λαϊκισμό, και σκληρή πολεμική εναντίον πολιτικών αντιπάλων.

Ο όρος προέρχεται από την εφημερίδα «Αυριανή», που κυκλοφόρησε το 1980 και υποστήριξε έντονα το ΠΑΣΟΚ και τον Ανδρέα Παπανδρέου. Η εφημερίδα αυτή χρησιμοποίησε συχνά ακραία φρασεολογία, προσωπικές επιθέσεις και σκανδαλολογία για να υπερασπιστεί την κυβέρνηση και να πλήξει τους αντιπάλους της.

Με τον καιρό, ο «Αυριανισμός» κατέληξε να σημαίνει γενικά μια δημοσιογραφική πρακτική που δεν τηρεί αντικειμενικά κριτήρια αλλά λειτουργεί ως προπαγανδιστικό εργαλείο υπέρ ή κατά συγκεκριμένων πολιτικών δυνάμεων.

Σήμερα, ο όρος χρησιμοποιείται συχνά επικριτικά για να περιγράψει μεροληπτική και επιθετική δημοσιογραφία που στοχεύει στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης μέσα από υπερβολές, λάσπη και προσωπικές επιθέσεις.

Ο Αυριανισμός στα κοινωνικά δίκτυα είναι μια σύγχρονη εκδοχή της πρακτικής της μεροληπτικής, επιθετικής και προπαγανδιστικής ειδησιογραφίας, που αρχικά συνδέθηκε με την εφημερίδα Αυριανή τη δεκαετία του ’80. Σήμερα, αυτή η πρακτική έχει μεταφερθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με τη μορφή αναρτήσεων, όπου ενισχύεται από τη δύναμη της αλγοριθμικής διάδοσης και της ανωνυμίας των χρηστών.

---

---

Τα κυριότερα Χαρακτηριστικά του Αυριανισμού στα Social Media είναι:
η σκληρή πολεμική εναντίον αντιπάλων που γίνεται κυρίως με προσωπικές επιθέσεις, συκοφαντίες και στοχοποίηση πολιτικών, δημοσιογράφων, ή απλών πολιτών που εκφράζουν διαφορετικές απόψεις. Μην αγχώνεστε σε λίγο θα δούμε και άλλα χειρότερα όπως παραποιημένες εικόνες και βίντεο. Προς το παρόν έχουμε δει επιλεκτικά κομμένα βίντεο που αποπροσανατολίζουν τη κοινή γνώμη προσπαθώντας να εξάγουν και να επιβάλλουν τελείως διαφορετικά συμπεράσματα από τα πραγματικά στους όχι πλήρως ενημερωμένους πολίτες.

Η δημιουργία και διάδοση ψευδών ειδήσεων (Fake News) με παραποιημένες ή κατασκευασμένες ειδήσεις που εξυπηρετούν ένα πολιτικό αφήγημα και τη στοχευμένη διασπορά ψευδών ή διαστρεβλωμένων πληροφοριών μέσω bots και τρολ λογαριασμών.

ο υπέρμετρος λαϊκισμός και υπεραπλούστευση της πραγματικότητας με δίπολη ρητορική («οι εμμονικοί» vs «το καλό παιδί » και τόσα άλλα όπως επίσης με σλόγκαν και συναισθηματικά φορτισμένα μηνύματα που σαν κύριο σκοπό έχουν να αποφύγουν το διάλογο. Από το διάλογο,όμως, βγαίνει η αλήθεια. Για αυτό το λόγο άλλωστε, τόσο οι πολιτικοί αυριανιστές αλλά και τα φερέφωνα τους του παρασκηνίου τον αποφεύγουν όπως ο διάολος το λιβάνι.

---

---

Οι Στρατευμένοι λογαριασμοί και οργανωμένες επιθέσεις (Trolling & Brigading) με Συντονισμένες επιθέσεις σε χρήστες που εκφράζουν αντίθετες απόψεις αλλά, και με τη χρήση ψεύτικων προφίλ για την προώθηση μιας γραμμής ή την παρενόχληση αντιπάλων.

Δαιμονοποίηση των παραδοσιακών ΜΜΕ & των ανεξάρτητων φωνών με κατηγορίες εναντίον παραδοσιακών μέσων ως «φερέφωνα του/της τάδε «, ενώ παράλληλα προωθούνται αμφιλεγόμενες ή πολιτικά στρατευμένες πηγές με ταυτόχρονη στοχοποίηση δημοσιογράφων και αναλυτών που αμφισβητούν το αφήγημα της παρασκηνιακής και όχι μόνο ομάδας.

Οι συνέπειες & Κίνδυνοι που απορρέουν δυνητικά από τον “αυριανισμό” στα κοινωνικά δίκτυα είναι η πόλωση & διχασμός της κοινωνίας με τη σοβαρή υπονόμευση της δημοκρατικής συζήτησης μέσω και με τη διάβρωση της εμπιστοσύνης στα ΜΜΕ και τους θεσμούς αλλά και με τη καλλιέργεια κλίματος μίσους & διαδικτυακού εκφοβισμού.

---

---

Η εξάπλωση του “αυριανισμού” στα social media δείχνει ότι οι τακτικές της κομματικά στρατευμένης και επιθετικής δημοσιογραφίας του παρελθόντος βρήκαν νέο και πρόσφορο έδαφος στο αχανές ψηφιακό περιβάλλον, με ακόμα μεγαλύτερη ταχύτητα και επιρροή και μέσω αμφιλεγόμενων τουλάχιστον αναρτήσεων.

Αν σας φαίνονται γνωστά αυτά σε τοπικό επίπεδο, έχετε απόλυτο δίκιο. Αρκεί να δούμε τις αναρτήσεις που συνεχώς έχουμε στην ομάδα “Παρατηρητής της Σαλαμίνας” με διαχειριστή ένα ανώνυμο προφίλ αλλά και στην ομάδα “SALAMINA REAL NEWS” που σαν διαχειριστή έχει ψεύτικο προφίλ (Νίκος Βασιλείου). Φυσικά από κοντά και το τρολλ με το ψεύτικο προφίλ “Αθηνά Κάβουρα” που σχολιάζει με τον ίδιο τρόπο παντού προσπαθώντας να επηρεάσει τη τοπική μας πολιτική ατζέντα. Όλα όμως αυτά συνδυάζονται και με τη φαιδρή πολιτική που ασκούν κάποιοι τοπικοί “Γκρούεζες” στα καφενεία και τις καφετέριες του νησιού.

Η αντιμετώπιση του Αυριανισμού στα κοινωνικά δίκτυα σίγουρα απαιτεί μια συνδυαστική προσέγγιση από χρήστες, πλατφόρμες, δημοσιογράφους και θεσμούς. Κυρίως όμως πρέπει να αντιμετωπιστεί σε ατομικό επίπεδο. Βασικοί πυλώνες αυτής της αντιμετώπισης θα πρέπει να είναι:

Η ανάπτυξη κριτικής σκέψης ώστε να μην δεχόμαστε άκριτα πληροφορίες, ειδικά αν προκαλούν έντονα συναισθήματα, αλλά πρέπει ταυτόχρονα να αναρωτιόμαστε «Ποιος ωφελείται αν το πιστέψω αυτό;»

Η αποφυγή αντιπαράθεσης με τρολ και στρατευμένους λογαριασμούς

Δεν χρειάζεται να μπαίνουμε σε ατέρμονες διαμάχες με τρολλ που στοχεύουν να προκαλέσουν. Άλλωστε δεν έχει κανένα νόημα καθώς ο σκοπός τους είναι ακριβώς αυτός.

Αν φυσικά δεχτείς επίθεση, μπορείς να αναφέρεις, να μπλοκάρεις ή να αγνοήσεις τους προβοκάτορες για αρχή τουλάχιστον. Φυσικά αν νομίζει κάποιος ότι θίγεται από το “αυριανιστικό” δημοσίευμα μπορεί και να προσφύγει στη δικαιοσύνη. Τότε τα ανώνυμα και τα ψεύτικα γίνονται καπνός (όπως ο επονομαζόμενος παλιότερα “Ελευθεριος Πατρινός”)και οι πραγματικοί κουκουλοφόροι βγαίνουν στο φως.

Συνοψίζοντας, ο “αυριανισμός” στα κοινωνικά δίκτυα είναι μια σύγχρονη μορφή προπαγάνδας και λαϊκιστικής ειδησιογραφίας που σίγουρα έχει σαν βασικό στόχο να βλάψει τον δημόσιο διάλογο. Η αντιμετώπισή του απαιτεί, κατά κύριο λόγο, ενημερωμένους πολίτες, υπεύθυνα μέσα ενημέρωσης και ρυθμιστικά μέτρα από τις πλατφόρμες.

Το πιο σημαντικό: Να είμαστε προσεκτικοί καταναλωτές πληροφορίας και να μην επιτρέπουμε στη ρητορική μίσους και στην προπαγάνδα να διαμορφώνουν την πραγματικότητά μας.

Νικόλας ο ψαράς
και για την αντιγραφή
Νίκος Γιαννόπουλος

Υ.Γ Κάποιοι πρέπει να καταλάβουν επιτέλους σε αυτόν τον τόπο, ότι είναι διαφορετικό πράγμα η σκληρή κριτική που στις πλείστες των περιπτώσεων επιβεβαιώνεται και άλλο η ρητορική μίσους από φερόμενους ως επαγγελματίες πολιτικούς ή μη, που σαν σκοπό έχει τη διαστρέβλωση της πραγματικότητας. Ο λαός μας άλλωστε με την απεριόριστη σοφία του τους αποκαλεί χαρακτηριστικά “καραγκιόζηζες” και τους φτύνει, άσχετα αν οι ίδιοι νομίζουν ότι βρέχει.