ΣΑΛΑΜΙΝΙΟΣ ΗΡΩΑΣ ΤΙΜΑΤΑΙ ΣΤΗΝ ΚΑΣΤΟΡΙΑ

Το Σάββατο 7 Μαΐου 2022, ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος Δισπηλιού Καστοριάς τίμησε, όπως κάνει τα τελευταία χρόνια, τους πολεμιστές της ομώνυμης μάχης της Μεγάλης Τρίτης 15 Απριλίου 1941 εναντίον των Γερμανών εισβολέων σε εκδήλωση με τον τίτλο «Παπαρρόδεια», αφιερωμένη στον Έλληνα επικεφαλής και πεσόντα Ταγματάρχη Πυροβολικού Ιωάννη Παπαρρόδου από την Υπάτη Φθιώτιδος. Για πρώτη φορά, στην εκδήλωση, προσκλήθηκαν και συγγενείς του ηρωικού νεκρού Ανθυπολοχαγού Πεζικού Άγγελου Βενετσάνου.

  Ο Άγγελος Βενετσάνος γεννήθηκε στη Σαλαμίνα το 1918. Εγγράφηκε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων το 1937 και αποφοίτησε το καλοκαίρι του 1940 (Τάξη 1940 Α’), ως Ανθυπολοχαγός Πεζικού. Πριν προλάβει να παρακολουθήσει τα προβλεπόμενα σχολεία, η Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο στην Ελλάδα. Ο νέος αξιωματικός τοποθετήθηκε διοικητής του 2ου Λόχου του 23ου Συντάγματος Πεζικού και πολέμησε στο Μέτωπο από τη Φλώρινα προς Κορυτσά και Πόγραδετς. Σύμφωνα με τους προϊσταμένους του, ήταν «θαρραλέος, και υποδειγματικά ψύχραιμος». Παρ’ ότι τραυματίσθηκε την 14 Νοεμβρίου 1940 στη μάχη της Χοτσίστε (Μοράβα), έλαβε μέρος στην παράτολμη επίθεση προς τη Γκραμποβίτσα την 25η Νοεμβρίου 1940, λίγες μέρες μετά την απελευθέρωση της Κορυτσάς. Αργότερα ενώ διακομίσθηκε παρά τη θέλησή του στο νοσοκομείο και εγχειρίσθηκε για σκωληκοειδίτιδα, όπως κάθε φορά επανήλθε στη θέση του.

Κατά τη γερμανική εισβολή του Απριλίου 1941, η μονάδα του υποχώρησε. Επειδή είχε υποστεί μεγάλες απώλειες, υπήχθη στις διαταγές του διοικητή της 13ης Μεραρχίας υποστρατήγου Σωτηρίου Μουτούση με έδρα την Καστοριά. Στόχος ήταν να διαφυλάξουν το πλευρό των ελληνικών δυνάμεων που υποχωρούσαν από το Μέτωπο της Ηπείρου, δυτικά από τον ποταμό Αλιάκμονα. Η μάχη του Δισπηλιού της 15 Απριλίου 1941 ηταν η πρώτη και η τελευταία εκ παρατάξεως μεταξύ ελληνικών και γερμανικών δυνάμεων. Στην αρχική φάση του αγώνα, οι Έλληνες με επιτυχημένες βολές του Πυροβολικού ανέσχεσαν τον εχθρό. Όταν όμως το επέτρεψε ο καιρός, επενέβη η γερμανική αεροπορία. Οι ελληνικές δυνάμεις όλων των όπλων (Πυροβολικού, Ιππικού) πολέμησαν ως απλό Πεζικό και έπεσαν έως ενός. Κοντά στο θρυλικό Ταγματάρχη Παπαρρόδου, έχασε τη ζωή του (φαίνεται ως «εξαφανισθείς») και ο Ανθυπολοχαγός Βενετσάνος. Πιθανώς να είναι θαμμένος μαζύ με άλλους 11 άγνωστους πεσόντες σε κοιμητήριο στο Δισπηλιό, χωρίς να έχει γίνει έως σήμερα ταυτοποίηση των οστών, πλην του Παπαρρόδου.

Στη φετινή εκδήλωση, εκ μέρους του Παραρτήματος Σαλαμίνος της Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Στρατού (ΕΑΑΣ), κατέθεσε στέφανο ο αντιπρόεδρoς του Τοπικού Συμβουλίου, Ταξίαρχος εν αποστρατεία Όθων Κυπριωτάκης, ο οποίος παρέδωσε αντίγραφο του «Ατομικού Βιβλιαρίου» του Ανθυπολοχαγού Βενετσάνου στο σύλλογο και στον Άγγελο Βενετσάνο (ανηψιό του ήρωα-γυιό του αδελφού του, που του έδωσε τιμητικά το όνομα), φαρμακοποιό στην Αθήνα. Το βιβλιάριο συντάχθηκε το 1947 με βάση τις σημειώσεις από τον τελευταίο διοικητή του, Συνταγματάρχη Πεζικού Αριστείδη Μπάρμπανο, και τηρείται στην ΥΣΑ.

Πηγές: α. Ιστορία της 23 Τακτικής Διοίκησης Ταγμάτων Εθνοφυλακής (πρώην 23 Σύνταγμα Πεζικού/5 Σύνταγμα Αρχιπελάγους για την περίοδο από 17/09/1912 έως 16/10/1998, Γενικό Επιτελείο Στρατού/Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού (ΓΕΣ/ΔΙΣ) – β. Ατομικό Βιβλιάριο Ανθυπολοχαγού Πεζικού Αγγέλου Βενετσάνου, Υπηρεσία Στρατιωτικών Αρχείων (ΥΣΑ) – γ. Έρευνα Ιάσονα Χανδρινού.

Ευχαριστίες στο λόγιο Πλωτάρχη (Ε) Νικόλαο Γραμματικό ΠΝ, του Τοπικού Συμβουλίου του Παραρτήματος Σαλαμίνος της Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Ναυτικού (ΕΑΑΝ) για την έρευνα για τους Σαλαμίνιους πεσόντες κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.